Immortality (1990) | Milan Kundera

review by Kukee

Immortality (1990) | Milan Kundera

“Instead of reading my books, they’re writing books about me,” Hemingway says. “That’s immortality,” Goethe says. “Immortality means eternal trial.”

อมตะมักมาคู่กับความตาย หากใบหน้าคนเป็นหล่อหลอมความตายให้ชวนถวิลหาตั้งแต่เขายังมีชีวิตอยู่ บุคคลนั้นย่อมเป็นอมตะ คุนเดอราหมายถึงความทรงจำต่อผู้คนหลังความตาย โดยทั่วไปเป็นความทรงจำกับคนที่เรารู้จัก ในระดับยิ่งใหญ่มักเกิดกับศิลปินคนดังที่ไม่รู้จักเป็นการส่วนตัว ซึ่งความอมตะพาเขาข้ามผ่านพ้นกาลสมัย หนังสือเล่มนี้แสดงความปรารถนาของมนุษย์ที่อยากเป็นอมตะ ความพยายามควบคุมชื่อเสียงให้คนจดจำหลังความตาย

นิยายของคุนเดอรามีความพิเศษเฉพาะ กึ่งปรัชญาลึกซึ้ง แม้ผู้เขียนบอกว่ามันคือนิยายไม่ใช่ปรัชญา เพราะในปรัชญาไม่มีตัวละคร ไม่มีสถานการณ์กำหนดบทบาท เรื่องเริ่มต้นที่ปารีส คุนเดอรากำลังรอเพื่อนในสโมสรว่ายน้ำ หญิงวัยกลางคนขึ้นจากสระว่ายน้ำเดินไปที่ประตู ทันใดนั้นเองเธอหันมาโบกมือให้คนดูแลด้วยอากัปกิริยาร่าเริง วินาทีแห่งเสน่ห์ชื่อแอ็กเนสประทับในจิตผู้เขียน และทันทีที่เธอเดินออกไป โลกนิยายของแอ็กเนสจึงเกิดในบัดดล

หลังจากพ่อเสียชีวิต แอ็กเนสพบว่าเธอปรารถนาหลีกหนีชีวิตที่เป็นอยู่ ถึงการแต่งงานกับพอลสุขสบายดี แต่ลึก ๆ แล้วเธอไม่รู้จักความรักแท้จริง คุนเดอราสร้างบุคลิกจากท่าทาง กำหนดชีวิตชีวาให้ตัวละคร หากแอ็กเนสเป็นคนเงียบ ครุ่นคิด พึงใจ ลอร่าน้องสาวกลับนิสัยตรงข้าม ขี้อิจฉา เป็นเจ้าเข้าเจ้าของและมีอารมณ์แรงกล้า ที่สำคัญคือรักพอลแต่แรกเห็น เวลาลอร่าแย้มร่างผ่านหน้ากระดาษเป็นฉากบังเทิงใจทุกครั้ง เช่นลอร่านำเปียนโนมาวางกลางบ้านพี่สาวแม้ไม่มีใครสนใจก็ตาม ทั้งนี้เพื่อแสดงการมีอยู่ของเธอ ขวนขวายหาความรัก แสดงออก ต้องการให้คนอื่นจดจำเธอชั่วชีวิต ขณะที่แอ็กเนสอยากเป็นอมตะโดยปราศจากความสัมพันธ์กับผู้คน

คุนเดอรายังเปรียบเทียบความอมตะแบบนิยายซ้อนเรื่องผ่านความสัมพันธ์ของเกอเธ่กับเบตตินา ฟอน อาร์นิม หญิงสาวผู้หลงรักชายชรา ที่ทำทุกอย่างเช่นเดียวกับลอร่า เพื่อให้ชื่อบันทึกในประวัติศาสตร์เคียงข้างเกอเธ่ บีโธเฟน จนถึงขั้นที่เบตตินาพิมพ์หนังสือ (แต่งเติม) จดหมายที่เกอเธ่เขียนโต้ตอบ ภาคนี้หรรษามาก คุนเดอราพาเกอเธ่มาสนทนาความอมตะกับเฮมิงเวย์ที่ข้างถนนในโลกอื่น ตีแผ่แง่มุมพฤติกรรมโดยไม่หลุดออกจากธีมหลัก บุคคลจริง ตัวละครแต่ง รวมถึงตัวผู้เขียนพาเหรดกันมาขับท้องเรื่องเข้มข้นสนุกสนาน หนังสืองดงามคลาสสิกเหมือนเมื่ออ่านครั้งแรก เป็นรักแรกพบอมตะในใจนักอ่านเสมอ

ฉบับปกอ่อนพิมพ์ครั้งแรก ปกแตกแต่สวยชะมัด